Mediacja to jedna z pokojowych metod rozwiązywania sporów. Jest alternatywnym i dobrowolnym w stosunku do postępowania sądowego sposobem rozwiązywania sporów, w którym strony z udziałem bezstronnego i neutralnego w procesie dialogu Mediatora wypracowują wzajemnie akceptowane porozumienie.

Inaczej mówiąc - Mediator, który jest osobą całkowicie bezstronną oraz neutralną - pomaga skonfliktowanym stronom dojść do porozumienia.

Mediator koordynuje i wspiera strony, które budują rozwiązanie. Podczas mediacji każdy uczestnik jest pełnoprawnym partnerem we wspólnym dążeniu do porozumienia.

Gospodarzem posiedzenia mediacyjnego są strony, Mediator natomiast przyjmuje rolę swoistego reżysera, który czuwa nad przebiegiem mediacji oraz pomaga stronom znaleźć rozwiązanie konfliktu , nie narzucając jednak w żadnym razie rozwiązań. To strony same muszą znaleźć rozwiązanie swojego konfliktu. Profesjonalizm Mediatora powoduje możliwość znalezienia tzw „złotego środka”.

Udział w mediacji jest całkowicie dobrowolny, a osoba Mediatora gwarantuje zachowanie całkowitej poufności.

Strony, pomiędzy którymi istnieje spór, rozwiązują go nie w długim, drogim i skomplikowanym procesie sądowym, a przed Mediatorem. Porozumienie spisane w procesie mediacji ma rangę orzeczenia sądowego.

Postępowanie mediacyjne jest bardzo elastyczne, dopasowane do potrzeb stron ( w przeciwieństwie do sformalizowanego postępowania sądowego). Elastyczność mediacji pozwala również na prowadzenie mediacji na odległość, tj. telefonicznie bądź elektronicznie (E-mediacje).

Podstawowymi atutami są także cena i czas – zdecydowanie postępowanie mediacyjne jest tańsze niż postępowanie sądowe, a większość spraw zakończonych porozumieniem kończy się już po pierwszym lub drugim wspólnym posiedzeniu mediacyjnym.

Mediacja sądowa

Postępowanie mediacyjne może być prowadzone na podstawie postanowienia sądu. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego sąd może skierować strony do mediacji na każdym jego etapie.

Mediacja, która odbywa się na podstawie skierowania sądu może trwać do trzech miesięcy, z tym , że istnieje możliwość jej przedłużenia, na podstawie zgodnego wniosku stron, gdy sprzyja to dojściu do porozumienia i ugodowemu załatwieniu sprawy.

Jeżeli mediacja zakończy się ugodą, powód ma możliwość odzyskania części wniesionego wpisu sądowego.

Mediacja umowna

Postępowanie mediacyjne może być prowadzone na podstawie umowy stron, tzn. spór nie musi być skierowany wcześniej na drogę sądową, co pozwala zaoszczędzić czas i koszty.

Umowa o mediację zawiera w szczególności:

• oznaczenie stron
• przedmiot mediacji
• wskazanie mediatora

Mediacja zostaje wszczęta gdy druga strona wyrazi zgodę na jej przeprowadzenie, a mediator nie odmówi przeprowadzenia mediacji.

Ugoda

Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego, ugoda zawarta przed Mediatorem - bez względu na to, czy miała miejsce w postępowaniu mediacyjnym prowadzonym na podstawie umowy stron czy też na podstawie postanowienia sądu - po jej zatwierdzeniu przez Sąd- ma moc prawną ugody zawartej przed Sądem. Ugoda zawarta przed Mediatorem, którą Sąd zatwierdził poprzez nadanie klauzuli wykonalności, staje się tytułem wykonawczym.

Innymi słowy, ugoda zawarta w toku mediacji ma moc orzeczenia sądowego. Jednocześnie ugoda jest efektem ustaleń stron, a nie wynikiem twierdzeń i postanowień Sądu. Ponadto postępowanie mediacyjne skraca czas i koszty związane z rozstrzygnięciem sporu.

Zawarcie ugody jest kluczowym celem mediacji, ale nie jedynym. Bardzo często najistotniejsze jest przywrócenie konstruktywnego dialogu i przekonanie stron, że zawarcie ugody jest w ich sytuacji możliwe.